XVIII.

Verbum - het werkwoord
Imperfectum actief en passief - onvoltooid verleden tijd
De vier regelmatige conjugaties + esse en posse

 

Bestudeer:

vocare - roepen
a-stam

imperfectum actief:

vocabam
vocabas
vocabat
vocabamus
vocabatis
vocabant

ik riep
jij riep
hij riep
wij riepen
jullie riepen
zij riepen

De onvoltooid verleden tijd wordt gekenmerkt door -ba- tussen de stam voca- en de persoonsuitgangen -m, -s, -t, -mus, -tis, -nt.
Deze persoonsuitgangen ken je al van het praesens. Alleen de 1e persoon enkelvoud verschilt: was de uitgang bij de tegenwoordige tijd -o (voco), bij het imperfectum is die -m (vocabam).

imperfectum passief:

vocabar
vocabaris
vocabatur
vocabamur
vocabamini
vocabantur

ik werd geroepen
jij werd geroepen
hij werd geroepen
wij werden geroepen
jullie werden geroepen
zij werden geroepen

Je ziet opnieuw de tijdkenletters -ba-. De persoonsuitgangen zijn die van het passief: -r, -ris, -tur, -mur, -mini, -ntur.
Ook de passieve uitgangen ken je al van het praesens; alleen de 1e persoon verschilt: bij het praesens was het -or (vocor), hier is het -r (vocabar).

 

terrere - bangmaken
e-stam

imperfectum actief:

terrebam
terrebas
terrebat
terrebamus
terrebatis
terrebant

ik maakte bang etc.

Opnieuw stam + -ba- + persoonsuitgangen -m, -s, -t, -mus, -tis, -nt.

imperfectum passief:

terrebar
terrebaris
terrebatur
terrebamur
terrebamini
terrebantur

ik werd banggemaakt etc.

Weer: stam + -ba- + persoonsuitgangen van het passief -r, ris, -tur, -mur, -mini, -ntur.

 

vincere - overwinnen
medeklinker-stam

imperfectum actief:

vincebam
vincebas
vincebat
vincebamus
vincebatis
vincebant

ik overwon etc.

Aan de stam vinc- wordt hier -eba- vastgeplakt, en dan de persoonsuitgangen. Verder niets aan de hand.

imperfectum passief:

vincebar
vincebaris
vincebatur
vincebamur
vincebamini
vincebantur

ik werd overwonnen etc.

Stam vinc- + -eba- + passieve persoonsuitgangen.

 

audire - horen
i-stam

imperfectum actief:

audiebam
audiebas
audiebat
audiebamus
audiebatis
audiebant

ik hoorde etc.

Stam audi- + -eba- + persoonsuitgangen.

imperfectum passief:

audiebar
audiebaris
audiebatur
audiebamur
audiebamini
audiebantur

ik werd gehoord etc.

Stam audi- + -eba- + passieve persoonsuitgangen.

 

esse - zijn
(onregelmatig)

eram
eras
erat
eramus
eratis
erant

ik was, jij was, hij was, wij waren, jullie waren, zij waren

 

posse - kunnen
(onregelmatig)

poteram
poteras
poterat
poteramus
poteratis
poterant

ik kon, jij kon, hij kon, wij konden, jullie konden, zij konden

 

Leer de volgende woorden:

appropinquare + dat. : naderen
créscere : groeien
delêre : verwoesten
desiderare : verlangen
errare : dwalen, zich vergissen
exportare : uitvoeren
intrare : binnengaan
mandare : opdragen, overlaten
merêre : verdienen
perseverare : volharden, doorzetten
potare : drinken
redúcere : terugbrengen
servare : redden, bewaren
spectare : (be)kijken
studêre : zijn best doen

Onthoud de woorden door ze te verbinden met wat je al weet:

appropinquare > approach (engels)
crescere > crescendo (muziekterm)
delere > delete (engels)
desiderare > desire (engels); Désirée
errare > error (engels); erratum
exportare > export
intrare > entree
mandare > mandaat
merere > merites
perseverare > persevere (engels)
potare > potation (frans)
reducere > reductie
servare > conserveren
spectare > spektakel
studere > studie

 

Oefening 1 :
Vertaal de volgende werkwoordsvormen:
Voorbeeld :
consulebamus : wij raadpleegden

1. videbas
2. habebant
3. eratis
4. erratis
5. solebant
6. veniebam
7. crescebant
8. poteras
9. merebatis
10. mandabant
11. perseverabas
12. servabatis
13. desiliebam
14. poteratis
15. migrabatis
16. studebant
17. poteramus
18. orabas
19. erant
20. consulebas

Kijk na: KLIK HIER.

 

Oefening 2 :
Vertaal de volgende werkwoordsvormen:
Voorbeeld :
reperiebamur : wij werden gevonden

1. dividebamini
2. delebatur
3. spectabamur
4. audiebar
5. videbamini
6. exportabatur
7. sepeliebantur
8. mittebaris
9. delebantur
10. audiebaris
11. servabamur
12. consulebar
13. reducebatur
14. puniebamini
15. defendebantur
16. terrebaris
17. amabatur
18. pugnabatur

Kijk na: KLIK HIER.